Temat badawczy: „Demokratyczne strategie wobec politycznych wyzwań ery gwałtownych zmian (eko)systemu planetarnego”
Zmiany klimatu jak żadne inne wyzwanie współczesnego świata ogniskują w sobie szereg problemów związanych zarówno socjo-polityczną organizacją świata i społeczeństw, jak i filozoficzno-ideowym wymiarem jej uzasadniania i krytykowania z drugiej strony. W ostatnich dekadach przeciwstawiane są sobie dwie strategie demokratyzacji procesów decyzyjnych: opartą o konflikt i walkę hegemoniczną perspektywę agonistyczną oraz odwołującą się do racjonalnego konsensusu perspektywę deliberacyjną. W rzeczywistości te pozornie sprzeczne tendencje często znajdują ujście w ramach jednego podmiotu czy działania, a jednym z najbardziej dobitnych przykładów z ostatnich lat jest najpopularniejszy z nowych ruchów klimatycznych Extinction Rebellion. Działaczki i działacze XR z jednej strony przeciwstawiają się skorumpowanym elitom, natomiast z drugiej – postulują organizację deliberacyjnych paneli klimatycznych. Wpływ tego ruchu widać choćby po programach klimatycznych Unii Europejskiej, które odwołują się do collaborative governance, w rdzeniu transformacji stawiając deliberacyjnie wypracowane kontrakty klimatyczne. Powstałe w ten sposób napięcia stanowią dla nas okazję do analizy teorii i praktyki tych form demokratycznej polityki, a także do przemyślenia wzajemnych relacji i potencjalnych synergii między tymi paradygmatami – poszukiwania nowych form demokratycznej odpowiedzi na skutki kryzysu klimatycznego.
Tworząc interdyscyplinarny zespół badawczy, którego wachlarz zagadnień rozpościera się od rozważań filozoficznych, przez teorię polityki, aż po empiryczne badania społeczeństw, dyskursów i systemów politycznych, stawiamy na trzy cele: integrację, czyli wzajemne rozpoznawanie własnych obszarów i specjalizacji badawczych po to, by rozpocząć współpracę i wzajemne wykorzystywanie własnych badań w procesie ich analizy i interpretacji; synergię we wzajemnej inspiracji do odkrywania i zapełniania nowych luk badawczych w eksplorowanych tematach; oraz implementację poprzez zawiązywania współpracy międzynarodowej, przygotowywanie aplikacji grantowych, a także pobudzenie dyskusji naukowej o antropocenie w całym środowisku badawczym WNS. I chociaż wymieniamy ten cel jako ostatni, nie jest on bynajmniej mało istotny! W ramach pracy zespołu planujemy organizację otwartych seminariów, cyklicznych reading groups, a w dłuższej perspektywie także przygotowania propozycji fakultatywnych zajęć czy pakietów zajęć dydaktycznych. Zdajemy sobie sprawę, że ważność tematyki antropocenu – jego polityk i polityczności – będzie tylko narastać. Nasz Wydział powinien być miejscem, które przoduje w rozumieniu tej problematyki oraz przygotowuje przyszłe pokolenia na radzenie sobie z nadchodzącymi wyzwaniami.
W tym celu powołujemy Zespół badań nad politycznością antropocenu. W jego skład wchodzą: Anna Cichecka (IS), Katarzyna Domagała (IP), Urszula Lisowska (IF), Karol Morawski (IF), Julia Trzcińska (IP), Wojciech Ufel (IP), oraz Mateusz Zieliński (IP).
