XX Polsko-Białoruski Naukowo-Praktyczny Okrągły Stół
3 października 2025 r. na Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu Wrocławskiego odbył się XX Polsko-Białoruski Naukowo-Praktyczny Okrągły Stół pt. Kształtowanie społeczeństwa obywatelskiego na Białorusi a polskie doświadczenia transformacyjne.
Uroczystego otwarcia Konferencji dokonali: JM Rektor Uniwersytetu Wrocławskiego, prof. dr hab. Robert Olkiewicz, Prodziekan ds. współpracy międzynarodowej Wydziału Nauk Społecznych, dr hab. Piotr Sula, prof. UWr oraz Dyrektor Instytutu Studiów Międzynarodowych i Bezpieczeństwa, dr hab. Krzysztof Kociubiński, prof. UWr.
W dalszej kolejności odbyły się wystąpienia eksperckie:
- Marcina Wojciechowskiego, Wicedyrektora Biura ds. Polonijnych, Kancelarii Senatu, byłego chargé d’affaires Rzeczypospolitej Polskiej w Mińsku, pt. „Europejski wybór Białorusi – stracona szansa?”,
- Aliaksandra Milinkevicha, Kanclerza Fundacji „Wolny Uniwersytet Białoruski”, pt. „Powrót do Europy – jedyna szansa dla Białorusi”,
- Andreja Vardomatskiego, Kierownika Białoruskiej Pracowni Analitycznej – BAW, pt. „Opinia publiczna i tożsamość narodowa Białorusi: orientacje geopolityczne i lekcje roku 2020”.
Po wystąpieniach eksperckich dyskusje toczyły się wokół trzech głównych obszarów: historii rozwoju trzeciego sektora na Białorusi i jego marginalizacji po 2020 roku, roli diaspory w podtrzymywaniu aktywności obywatelskiej oraz wyzwań związanych z propagandą i wojną informacyjną. Uczestnicy podkreślali, że pomimo masowych represji, społeczeństwo obywatelskie nie zostało zlikwidowane, lecz zaczęło funkcjonować w nowych formach – zarówno w kraju, jak i poza jego granicami.
W wydarzeniu uczestniczyli przedstawiciele środowisk akademickich, eksperckich oraz organizacji społecznych z Polski i Białorusi: prof. Victor Shadurski (niezależny badacz), dr hab. Krzysztof Kociubiński, prof. UWr (ISMiB UWr), dr Helena Giebień (ISMiB UWr), mgr. Grzegorz Tymoszyk (Fundacja „Umbrella”), mgr. Inna Kuley, (Fundacja „Wolny Uniwersytet Białoruski”), mgr. Andrej Chadanowicz (białoruski poeta, tłumacz i działacz kulturalny), dr hab. Larysa Leshchenko, prof. UWr (ISMiB UWr), dr hab. Julita Makaro, prof. UWr (IS UWr), dr hab. Kamilla Dolińska, prof. UWr (IS UWr), dr hab. Andrej Vardomatski (Białoruska Pracownia Analityczna) dr Dzmitry Nikanovicz (niezależny badacz mediów), przedstawiciel (Organizacja ds. Europejskiej Ekspertyzy i Komunikacji), mgr Laurynas Vaiciunas (Kolegium Europy Wschodniej im. Jana Nowaka-Jeziorańskiego), prof. Iryna Sidorskaya (niezależna badaczka), prof. dr hab. Mikołaj Iwanow (Uniwersytet Opolski), przedstawiciel (Europejski Uniwersytet Humanistyczny w Wilnie), mgr. Lana Rudnik (Międzynarodowa Fundacja Rozwoju Edukacji Dorosłych), mgr. Vitaut Rudnik (Międzynarodowa Fundacja Rozwoju Edukacji Dorosłych).
„Paradoksalnie, fala emigracji po 2020 roku nie osłabiła, lecz wzmocniła potencjał białoruskiego społeczeństwa obywatelskiego, które coraz częściej działa transnarodowo” – zauważył jeden z uczestników panelu. Z kolei w podsumowaniu obrad padło pytanie o przyszłość: „Jeśli demokracja na Białorusi ma się odrodzić, to gdzie jest jej dziś prawdziwe centrum – w Mińsku, w Wilnie, czy we Wrocławiu?”.
Organizatorzy zapowiedzieli przygotowanie publikacji pokonferencyjnej artykułów naukowych XX Polsko-Białoruskiego Naukowo-Praktycznego Okrągłego Stołu oraz kontynuację współpracy naukowej i eksperckiej. Podkreślono również, że Okrągły Stół nie był wydarzeniem jednorazowym, lecz elementem długofalowego procesu refleksji nad rolą uniwersytetów i instytucji publicznych w wspieraniu społeczeństw w kryzysie.
Współorganizatorami wydarzenia były Uniwersytet Wrocławski, Urząd Miejski Wrocławia oraz Fundacja „Wolny Uniwersytet Białoruski”. Zostało sfinansowane ze środków MNiSW, Uniwersytetu Wrocławskiego oraz Urzędu Miejskiego Wrocławia.
Informację o projekcie Wolny Białoruski Uniwersytet można uzyskać w p. 113 u koordynatorki projektu na ISMiB UWr dr Tatiany Iwanow oraz na:
Strona www: https://volny-uni.eu/news
Facebook: facebook.com/Volnyuniver
Telegram: t.me/Volnyuniver
YouTube: @VolnyUniversytet
Instagram: nstagram.com/volny_univer
