Zmarł prof. Bernard Janusz Albin
Z ogromnym smutkiem informujemy, że zmarł prof. Bernard Janusz Albin, jeden z założycieli Instytutu Studiów Międzynarodowych, wieloletni pracownik tego Instytutu oraz były Dziekan Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Wrocławskiego.
Profesor Albin był postacią zasłużoną dla rozwoju studiów nad stosunkami międzynarodowymi na Uniwersytecie Wrocławskim. Wniósł trwały wkład w kształtowanie profilu naukowego i dydaktycznego ISMB, angażując się zarówno w działalność naukową, jak i organizacyjną. Przez wiele lat współtworzył środowisko akademickie WNS, wspierając młodszych badaczy, rozwijając kierunki studiów i uczestnicząc w życiu Instytutu z niezmiennym oddaniem.
Rodzinie, bliskim oraz wszystkim współpracownikom Profesora składamy wyrazy głębokiego współczucia.
Profesor Bernard Janusz Albin (1936 -2025)
Pan Profesor Bernard Janusz Albin urodził się na Lubelszczyźnie, a jego dzieciństwo przypadło na lata II wojny światowej oraz trudny czas powojenny. W jednym z wywiadów wspominał o ciężkich warunkach życia, zagrożeniach w czasie wojny oraz przeżyciach i wyzwaniach powojennych, podkreślał jednak niezwykłe poświęcenie swoich nauczycieli szkolnych, którzy rozbudzili w Nim zainteresowanie i chęć zgłębiania wiedzy. W 1953 roku B.J. Albin rozpoczął studia historyczne na Wydziale Humanistycznym Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, wynikiem których była przygotowana i obroniona praca magisterska nt. Rzemiosło i handel miasta Kraśnika w XVI i do połowy XVIII wieku. W latach 1957-1958 pracował w Przemyślu w Wojewódzkim Archiwum Państwowym, a od września 1958 roku rozpoczął pracę jako nauczyciel w szkole w Dalborowicach w powiecie Sycowskim oraz w liceum w Sycowie na Dolnym Śląsku. Pan Profesor B.J. Albin opowiadał także o swoim zaangażowaniu w Komitecie Wojewódzkim PZPR, gdzie zajmował się przez kilka lat sprawami oświaty i kultury, jak podkreślał, „nie zrobiłem niczego, o czym chciałbym dziś zapomnieć”. Zrezygnował jednak z kariery politycznej i od 1968 roku zajmował się pracą naukową. Kolejny etap życiowy, naukowy i organizacyjny Pana Profesora był związany z Zakładem Narodowym im. Ossolińskich – Biblioteką PAN we Wrocławiu, najpierw na stanowisku wicedyrektora (1968-1970), a od 1970 do 1990 roku pełnił funkcje dyrektora. Wówczas, w 1969 roku na Wydziale Filologicznym UWr została obroniona rozprawa doktorska pt. Rola czasopism społeczno-kulturalnych na Dolnym Śląsku w latach 1945-1965. Stopień naukowydoktora habilitowanego Pan Profesor Albin uzyskał w 1983 roku na podstawie zbioru studiów pt. Problemy oświaty i kultury polskiej w skupiskach polonijnych na wychodźstwie do II wojny światowej na Wydziale Humanistycznym UMCS.
Lata pracy w Ossolineum Pan Profesor wspominał jako interesujący i pełny nowych wyzwań okres życia zawodowego, akcentował uwagę na znaczeniu placówki dla rozwoju życia naukowego i kulturalnego na Dolnym Śląsku, jak i w Polsce, wskazywał na powstanie licznych inicjatyw badawczych, wydawniczych i edukacyjnych w kierowanej przez Niego placówce. Z ciepłem i uznaniem wymieniał nazwiska licznych badaczy, bibliotekarzy, współpracowników Ossolineum. Ponadto Prof. B. J. Albin działał w regionalnym ruchu społeczno-kulturalnym, gdzie przewodniczył komisjom wydawniczym Towarzystwa Miłośników Wrocławia, uczestniczył w pracach Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich, współpracował z Polską Akademią Nauk. Z początkiem 90. prof. B.J. Albin został zatrudniony na Wydziale Nauk Społecznych UWr w Instytucie Politologii. W 1992 roku został powołany na kierownika Zakładu Spraw Narodowościowych i Problemów Polonii. Już w 1993 roku prof. B.J. Albin objął funkcję prodziekana ds. ogólnych i socjalnych (dziekan – prof. dr hab. Romuald Gelles), którą pełnił przez dwie kadencje, natomiast funkcje dziekana WNS sprawował od 1999 roku do 2005 roku. Szybki rozwój WNS, oraz powstanie nowych jednostek badawczo-dydaktycznych przyczynił się także do poszerzenia oferty dydaktycznej. W 1995 roku prof. B.J. Albin współuczestniczył w tworzeniu Instytutu Badań Niemcoznawczych, który po dwóch latach został przekształcony w Instytut Studiów Międzynarodowych. W nowej jednostce w 2001 roku prof. B. J. Albinowi powierzono kierownictwo nowo stworzonym Zakładem Badań nad Europą Wschodnią (obecnie – Zakład Badań Wschodnich). Pan Profesor B.J. Albin mimo ogromnego zaangażowania organizacyjnego na rzecz WNS UWr, zawsze starał się poświęcić uwagę sprawom naukowym, był autorem licznych rozpraw i publikacji naukowych, tematyka których dotyczyła historii i kultury Dolnego Śląska, spraw narodowościowych, Polonii. Łączna bibliografia publikacji autorstwa prof. B.J. Albina stanowi ponad 200 tytułów.
Po wielu latach funkcjonowania Wydziału Nauk Społecznych, jak rownież Instytutu Studiów Międzynarodowych i Bezpieczeństwa (do 2024 roku – Instytut Studiów Międzynarodowych) stwierdzić należy, że wizja rozwoju tych jednostek akademickich, założona na początku 90. przez ówczesnych Dyrektorów Instytutów oraz Dziekanów, w tym przez prof. B.J. Albina, przyniosła pozytywne efekty. Obecnie WNS jest jednym z największych wydziałów uniwersyteckich, w składzie którego funkcjonuje pięć instytutów i dwie katedry, a bogata oferta studiów I, II i III stopnia w językach polskim i angielskim przyciąga licznych studentów z całego świata.
Pan Profesor zawsze miał w pamięci jakiś żart lub historyjkę, którymi skracał dystans i wprowadzał przyjazną atmosferę w czasie spotkań służbowych. Pasją Pana Profesora był ogród, o czym dowiadywaliśmy się, kiedy częstował nas owocami. Zapamiętałam, jak na biurku dziekańskim stała duża miska z truskawkami i wszyscy, kto przychodził w sprawach, częstowali się, gdyż Pan Profesor informował, że truskawki są wyjątkowe, ponieważ zbierane własnoręcznie przez dziekana. Pan Profesor B. J. Albin, jako Kierownik Zakładu Badań nad Europą Wschodnią darzył Współpracowników ogromnym zaufaniem, wspierał inicjatywy naukowe, dbał o rozwój naukowy młodej kadry, był promotorem 250 prac dyplomowych oraz promotorem siedmiu doktoratów.
Pan Profesor Bernard Janusz Albin zostanie w pamięci środowiska akademickiego jako Człowiek mądry, empatyczny, bardzo pracowity i niezwykle życzliwy[1].
Larysa Leshchenko
Zdzisław Julian Winnicki
[1] W niniejszym tekście odwołano się do: Droga życiowa. Wywiad z profesorem dr hab. Bernardem Januszem Albinem (rozmawiali M. Wolański i W. Baluk) [w:] Studia z nauk humanistycznych. Księga pamiątkowa ku czci Profesora Bernarda Janusza Albina w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, Wrocław 2006, red. M. Wolański, W. Baluk.
